"Azərbaycanda üç il dalbadal bu səviyyəli festival keçirmək bizim üçün mühüm hadisədir"

30 oktyabr – 2 noyabr tarixlərində Bakıda beynəlxalq rəqs festivalı" – “Azerbaijan Dance Festival 2025” keçiriləcək. Ardıcıl üçüncü dəfə təşkil olunan festival 30 ölkədən sənətçiləri bir araya gətirəcək. Builki festival Azərbaycan rəqs sənətinin tanınmış nümayəndəsi, Xalq artisti Təranə Muradovanın 60 illik yubileyinə həsr olunub. Onun rəhbəri olduğu Azərbaycan Rəqs Şurası festivalın təşkilatçılarından biridir. 

Təranə Muradova AZƏRTAC-a müsahibəsində festivalın əhəmiyyəti, özünün sənətdə bundan sanrakı missiyası və səhnəyə xüsusi qayıdışı barədə danışıb.

– Təranə xanım, festival 30 ölkədən nümayəndələri bir araya gətirir. Rəqs vasitəsilə bu cür beynəlxalq əməkdaşlığın və mədəni mübadilənin əhəmiyyətini necə qiymətləndirirsiniz?

– Ardıcıl üçüncü ildir ki, Azərbaycanda bu səviyyəli festival keçirmək bizim üçün mühüm hadisə və böyük şərəfdir. Üç il əvvəl müxtəlif janrları təmsil edən Azərbaycan Rəqs Şurasını yaratdıq, lakin müasir incəsənət növü olan bal rəqslərinə xüsusi diqqət yetiririk. Bu incəsənət növü bu gün dünyada populyardır, lakin ölkəmizdə hələ də inkişaf mərhələsindədir. Buna görə də müasir və milli üslublara diqqət yetirərkən, həm də bal rəqslərinin təşviqinə diqqət yetirməyə qərar verdik.

Azərbaycan hələ qədim vaxtlardan öz mədəniyyəti və xalq rəqsləri ilə məşhurdur. Klassik və milli xoreoqrafiyanın güclü ənənələrinə malikik və hazırda zamanla ayaqlaşmağa, yeni trendləri inkişaf etdirməyə çalışırıq. Gənc nəslin rəqs sənətinə böyük maraq göstərməsi məni məmnun edir.

Azərbaycana gələn insanlar ölkəmizin gözəlliyinə və mədəniyyətinin zənginliyinə heyran qalırlar. İnanıram ki, bu kimi festivallar müxtəlif xalqları birləşdirməklə yanaşı, həm də turizmin, mədəniyyətin və mədəniyyətlərarası dialoqun inkişafına töhfə verir.

Mənə Azərbaycan Rəqs Şurasını yaratmağı təklif edən SRDS-ə (“Smooth & Ritm Dance Style”), həmçinin Olqa Krasnyanskaya və Eldar Cəfərova minnətdaram. Onların təşəbbüsü və ölkəmizə olan böyük sevgisi sayəsində bu layihə beynəlxalq səviyyədə tanınıb. Bu əməkdaşlıq mədəni inkişafda və yaradıcı əlaqələrin möhkəmlənməsində mühüm rol oynayır. Festivalın gənc nəslə müxtəlif ölkələrdən olan insanlarla ünsiyyət qurmaq üçün imkanlar yaratması mənim üçün xüsusilə vacibdir. Bu cür görüşlər insanın dünyagörüşünü formalaşdırır, motivasiyasını artırır və mükəmməlliyə can atmaq səyləri yaradır.

– Qarşıdakı illərdə Azərbaycanda idman bal rəqsləri və rəqs incəsənətinin inkişafını necə görürsünüz?

– İlk növbədə, rəqsin inkişafını Mədəniyyət Nazirliyinin və Gənclər və İdman Nazirliyinin dəstəyi ilə əlaqələndirirəm. Festivalımız kimi təşəbbüslərin davamlı böyüməsini və tanınmasını təmin etmək üçün dövlət dəstəyi vacibdir. Mümkün qədər çox uşağın bu mədəniyyətlə tanış olması və studiyalara gəlməsi də zəruridir. Azərbaycanda klassik və xalq rəqslərinin çiçəkləndiyi Xoreoqrafiya Akademiyası var, lakin hazırda müasir rəqs yoxdur. Məqsədimiz xoreoqrafiya üzrə akademik təhsilin xalq və klassik rəqslərdən tutmuş bal və müasir rəqslərə qədər bütün janrları əhatə etməsi üçün Müasir rəqs kafedrası yaratmaqdır. 

– Azərbaycan Rəqs Şurasının prezidenti kimi missiyanız nədən ibarətdir?

– Mənim missiyam Şuraya prezidentlik rolundan kənara çıxır. Qırx ildən artıqdır ki, Azərbaycan və başqa rəqsləri həm ölkəmizdə, həm də xaricdəki səhnələrdə təqdim etmişəm. Həmçinin qonaqları Azərbaycan mədəniyyəti və müxtəlif xalqların rəqsləri ilə tanış etmişəm. Mənim missiyam öz sevimli işimi – xoreoqrafiyanı davam etdirməkdir. Həmişə incəsənətə xidmət etməyə, təcrübəmi gənc nəslə ötürməyə və xoreoqrafiyanı ən yüksək səviyyədə inkişaf etdirməyə çalışmışam. Mənim üçün gənc rəqqaslarımızın mədəniyyətimizi, məhz bu gün onlara öyrətdiyimiz mədəniyyəti ləyaqətlə təmsil edə bilməsi, adət-ənənələrə hörmətlə yanaşmaları və onları gələcəyə daşımaları vacibdir. Missiyam çox genişdir və bu sahədə istənilən fəaliyyət növünə, xüsusən də peşəmə böyük məsuliyyətlə yanaşıram. Azərbaycan zəngin ənənələrə, qədim tarixə və incəsənətin inkişafına müasir baxışa malik bir ölkədir. Buna görə də, mənim missiyam Azərbaycanın mədəni irsini qorumaq və təşviq etmək, gələcək nəsli də bu yolu davam etdirməyə ruhlandırmaqdır.

– Builki qala-şou sizin yubileyinizə həsr olunub. Bu axşam sizin üçün mənası nədən ibarətdir? Tələbələrinizin və həmkarlarınızın diqqətini necə qiymətləndirirsiniz?

– On il əvvəl səhnə ilə vidalaşdım və özümü tamamilə müəllimliyə – yeni nəsil sənətkarların yetişdirilməsinə həsr etdim. Həmişə demişəm ki, əgər Allah mənə sağlamlıq versə, 80 yaşıma qədər rəqs edəcəyəm. Həyatımda dünyanın müxtəlif mədəniyyətlərini təmsil edən bir çox rəqs ifa etmişəm. Amma bu il, 60 yaşımda, əvvəllər heç vaxt ifa etmədiyim yeni bir kompozisiya ilə səhnəyə qayıtmaq qərarına gəldim. Bu asan deyildi, amma rəqsə qayıtmaq üçün güclü bir istək üstünlük təşkil edirdi.

İncəsənət, hər şeydən əvvəl, sevgi, istək və ilhamdır. Əgər buna sevgi ilə yanaşsanız, hər şey mümkündür. Bu axşama hazırlaşmaq həyəcanvericidir, tamaşaçılara yeni bir şey – milli, bal və klassik rəqslərin sintezini təqdim etmək istəyirəm. Bu, Emin Ağalarovun ifa etdiyi “Azərbaycan” mahnısının müşayiəti ilə hazırlanan müstəsna bir tamaşa olacaq.

***

Qeyd edək ki, “Azerbaijan Dance Festival 2025” dörd gün ərzində “JW Marriott Absheron Baku” hotelində keçiriləcək. Festival çərçivəsində WDC AL və WDC Avropa Çempionatları, Pro-Am Dünya Kubokları və Təranə Muradovanın yubileyinə həsr olunmuş “Night of the Dancing Diamonds” qala-şousu təşkil ediləcək. Tədbirdə 30-dan çox ölkədən rəqqaslar, ümumilikdə 500-dən çox cütlük və solist iştirak edəcək. Təşkilatçılar Azərbaycan Rəqs Şurası (AzDC) və “Smooth & Rhythm Dance Style” (SRDS) təşkilatıdır.