Tarixdəki olaylar

29 noyabr 1918 – Azərbaycan Milli Şurasının sədri Məhəmməd Əmin Rəsulzadə keçiriləcək parlament seçkiləri ilə bağlı ölkə əhalisinə müraciət edib. Rəsulzadə “milli və məzhəb fərqlərinə baxmayaraq” bütün əhalini Xalq Cümhuriyyətinin yeni parlamentində təmsil olunmağa çağırıb: “Ümumi vətəndə müştərək həyatlarını qurmaq üçün onlar bir-birlərinə əl uzatmalı və yardım etməlidirlər”. Lakin bu çağırış erməni və rus icmaları tərəfindən rədd edildi. Onlar ilk mərhələdə seçkini boykot etdilər və yalnız bir il sonra parlamentə qatıldılar.

29 noyabr 1945 – Yuqoslaviya Xalq Federativ Respublikası (YXFR) yaranıb. Yuqoslaviya ərazisi 5 əsrə yaxın Osmanlı imperiyasının tərkibində olmuş, I Dünya müharibəsindən sonra, 1918-ci ildə Serbiya, Çernoqoriya, Sloveniya, Bosniya və Herseqovina, Makedoniya birləşmiş krallıq (1929-cu ildən Yuqoslaviya) yaradıblar. II Dünya müharibəsindən sonra monarxiyaya son qoyuldu və federativ respublika yarandı. 90-cı illərdə Yuqoslaviya parçalandı və hazırda onun yerində altı dövlət var.

29 noyabr 1947 – BMT Baş Assambleyası Yaxın Şərqdəki tarixi Fələstin ərazisində iki müstəqil dövlətin – yəhudi və ərəb dövlətlərinin yaradılması haqqında qətnamə (141 saylı) qəbul edib. Qətnamədən bir neçə ay sonra (1948-ci ilin mayı) birtərəfli qaydada İsrail dövləti yarandı. Ərəb ölkələri onu tanımalıdır və bu günədək davam edən Fələstin münaqişəsi başlandı.

29 noyabr 1990 – Prezident Ayaz Mütəllibov Azərbaycan SSR-in adının dəyişdirilərək Azərbaycan Respublikası adlandırılması və üçrəngli bayrağın Azərbaycanın dövlət bayrağı elan edilməsi barədə fərman verib. 1991-ci ilin 5 fevralında Ali Sovetdə bununla bağlı xüsusi qanunlar qəbul olundu.

Tarixdəki adlar (mədəniyyət, ədəbiyyat)

29 noyabr 1906 – Məşhur kinooperator, sənədli filmlər rejissoru, SSRİ Xalq artisti  Roman Lazareviç Karmen (1906 – 28.4.1978) Odessada anadan olub. “Xəzər neftçiləri haqqında povest” sənədli filminə görə “Azərbaycanın Əməkdar incəsənət xadimi” adına layiq görülüb.

29 noyabr 1919 – Əməkdar rəssam Güllü Hacağa qızı Mustafayeva (1919 – 18.5.1994) anadan olub. Əsərləri: “Leyli və Məcnun məktəbdə”, “Şairə Məhsətinin portreti” və s. Yaradıcılığında uşaq portretləri xüsusi silsilə təşkil edir.

29 noyabr 1928 – Azərbaycanın, SSRİ-nin və Rusiyanın Xalq rəssamı Tahir Teymur oğlu Salahov (1928 – 21.5.2021) Bakıda doğulub. SSRİ Dövlət mükafatına, Azərbaycanın və Rusiyanın Dövlət mükafatlarına, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına, Azərbaycanın ali təltifi olan “Heydər Əliyev” ordeninə layiq görülüb. Rusiya Rəssamlıq Akademiyasının vitse-prezidenti olub. Məşhur əsərləri: “Bəstəkar Qara Qarayevin portreti”, “Təmirçilər”, “Növbədən qayıdanlar”, “Səhər eşelonu” və s.

29 noyabr 1994 – Əməkdar incəsənət xadimi, rəssam Kamal Əhməd oğlu Əhmədov (28.2.1940 – 1994) vəfat edib.

29 noyabr 2009 – Əməkdar artist Firdovsi Qiyas oğlu Naibov (22.4.1935 – 2009) vəfat edib. Akademik Milli Dram, Gənc Tamaşaçılar teatrlarının aktyor olub.

29 noyabr 2010 – Xalq artisti, diktor Fatma Ağacabbar qızı Cabbarova (7.11.1920 – 2010) vəfat edib. Azərbaycanın ilk radio diktorlarından olub.

29 noyabr 2024– Xalq rəssamı Rafiq Əliş oğlu Nəsirov (4.8.1947 – 2024) vəfat edib. Kino rəssamı tanınıb, 50 ilə yaxın  “Azərbaycanfilm”də çalışıb, 40-dan artıq bədii filmin quruluşçu rəssamı olub.

 Hazırladı: Vüqar Orxan